"نقش عشق" تصويري ماندگار از سنت نقاشي قهوه‌خانه‌اي است

به گزارش خبرگزاري "مهر"، اين فيلم از معدود آثار سينماي داستاني ايران است كه در كنار پرداختن به داستاني برگرفته از سرگذشت نقاشي قهوه خانه اي، به عشق و عرفان هم مي پردازد. البته پرداخت مضموني فيلم به گونه اي است كه شكل داستاني و دراماتيك آن حفظ مي شود و مطالب عرفاني به گونه اي انعكاس مي يابد كه براي تمامي مخاطبان قابل فهم باشد.

داستان فيلم سينمايي "نقش عشق" به فعاليت هاي پايه گذاران نقاشي قهوه خانه اي ايران مي پردازد. حسين قوللر آغاسي و محمد مدبر كه شناخته شده ترين هنرمندان نقاشي قهوه خانه اي بودند، به كشيدن نقاشي در قهوه خانه اشتغال دارند. اما پس از چند سال با اعمال سياست رضاخاني در دوركردن مردم از مذهب و رواج راديو و تلويزيون، قهوه خانه ها از رونق مي افتد و صاحبان آنها هم نسبت به نقاشي قهوه خانه اي كم توجه مي شوند. اين دو نقاش تلاش زيادي مي كنند تا اين هنر را زنده نگهدارند. در اين ميان حسين در عرصه عرفان و عشق به شدت پيشرفت مي كند و عاشق دختري به نام خورشيد خانم مي شود و ...

فيلم با پشتوانه تحقيقي كاملي از سرگذشت نقاشي قهوه خانه اي و اساتيد بنام اين عرصه شكل مي گيرد، در عين حال نگاهي انتقادي به تغيير نگاه و رفتار مردم در اثر وجود دارد. حس نوستالژي كه كارگردان در خصوص انديشه ها، مرام ها و اعتقادات گذشتگان در وجود خود احساس مي كند در فيلم انعكاسي گسترده مي يابد و به تحريك اين حس از سوي بيننده منجر مي شود.

كارگردان از وراي طرح مساله اي تاريخي به موضوع صنعتي شدن جامعه و ايجاد شرايطي اشاره مي كند كه به عاري شدن افراد شهري از احساس عميق انساني و درك زيبايي هاي درون منجر مي شود. در اين ميان سازنده اثر از دست رفتن مظاهر توجه به مسايل معنوي در جامعه، همانند نقاشي قهوه خانه اي كه به مسايلي همچون شجاعت، ايثار، توجه به مسايل اخلاقي و دين پرستي اشاره مي كند را بخشي از مشكلات جامعه مي داند. به همين خاطر هم محمد مدير به عنوان يكي از شخصيت هاي اصلي داستان و اساتيد چيره دست اين هنر به دنبال خورشيد خانم مي رود.

اين فيلم را به نوعي حديث نفس پارسي پور هم دانسته اند. وي كه در زمان حيات با بي اعتنايي هاي زيادي مواجه بود در پايان فيلم سرنوشت شخصيت اصلي داستان را دوري، انزوا و تنهايي تصوير مي كند. كسي كه نقش عشق بر ديوار مي زد و تابلوهاي مذهبي مي كشيد و در زمان فعاليت خود از شهرت و احترام خاصي برخوردار بود، در پايان عمر با بي توجهي زيادي مواجه مي شود و در گورستان ماوا و شغل حك نام فوت شدگان بر سنگ قبر را پيشه مي كند.

تحقيق گسترده اي كه پارسي پور پيش از ساخت اين فيلم انجام مي دهد، در تصويرسازي وي نيز بسيار موثر واقع مي شود. طراحي بسيار زيبا و دقيق صحنه و لباس فيلم به اندازه اي كامل است كه بسياري از نويسندگان و منتقدان اهميت و توجه به اين دو عنصر را با آثار تاريخي علي حاتمي مقايسه مي كنند. هر چند فيلم به نوعي وامدار مرحوم حاتمي نيز هست. به اين خاطر كه بخش هاي زيادي از فيلم در شهرك سينمايي گرفته شده و همين مساله بر زيبايي هاي اثر افزوده است.

جهانگير الماسي، حسين محجوب، فريبا كوثري، هرمز سيرتي، اليزا جوهري، منوچهر حامدي، مهري مهرنيا و رسول نجفيان بازيگران اصلي اين فيلم هستند و نجفيان علاوه بر بازي، آهنگسازي اثر را نيز برعهده دارد. وي در اين زمينه اثري شاخص و ماندگار از خود به جا مي گذارد. چنانكه موسيقي تكميل كننده تصوير مي شود و جلوه و زيبايي فيلم را دو چندان مي كند. اين عنصر به القاي فضاي عرفاني فيلم كمك زيادي مي كند و در مضمون اثر تنيده مي شود.

"نقش عشق" نخستين فيلم بلند سينمايي شهريار پارسي پور است كه در سال 1369ساخته شد و يك سال بعد بر پرده سينماها قرار گرفت. وي به سال 1330 در تهران متولد شد و از ابتداي فعاليت هنري علاقه خاصي به فرهنگ و هنر اسلامي - ايراني نشان مي داد. او در حدود سال هاي 1350 پس از فراغت از تحصيل در دبيرستان به ساخت فيلم هاي كوتاه روي آورد و در گروه سينماي آزاد شروع به فعاليت كرد.

پارسي پور در سال 1371 دومين و آخرين فيلم بلند سينمايي خود با عنوان "شانس زندگي" را جلو دوربين برد كه از نظر حال و هوا و شرايط توليد با نخستين ساخته اش بسيار متفاوت بود. وي همچنين در سال 1376 مجموعه تلويزيوني "مرگ در سكوت" را جلو دوربين برد. مجموعه "خانواده در ايران" در سال 1376 و فيلم تلويزيوني "مديريت هنري" به سال 1377 آخرين ساخته هاي وي به شمار مي روند.

پارسي پور در سال هاي پاياني عمرش فقط به آموزش سينما مي پرداخت. وي حدود سه سال در جزيره كيش سكونت كرد و در سال 84 به تهران بازگشت. اين فيلمساز پنجم آبان ماه 1384 در سن 54 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد.

فيلم سينمايي "نقش عشق" دوشنبه 16 مرداد ساعت 30/22 از شبكه دو سيما پخش شد.